در ساخت‌وساز مدرن، گرایش به استفاده از مصالح سبک‌وزن با هدف کاهش بار مرده ساختمان، افزایش مقاومت در برابر زلزله و بهبود عملکرد حرارتی و صوتی، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در این میان، بلوک های سیمانی سبک به عنوان جایگزینی کارآمد برای بلوک‌های سیمانی سنتی (سنگین) و سایر مصالح دیوارچینی، اهمیت ویژه‌ای یافته‌اند. این بلوک‌ها از نظر تیم تولید بلوک عایق صوتی و حرارتی با تغییر در ترکیبات و فرآیند تولید، ضمن حفظ استحکام مطلوب، وزن بسیار کمتری دارند و ویژگی‌های عایق‌بندی را نیز به ارمغان می‌آورند.
بلوک های سیمانی سبک
بلوک های سیمانی سبک، همانطور که از نامشان پیداست، نسخه‌هایی با وزن کمتر از بلوک های سیمانی معمولی (سنگین) هستند. تفاوت اصلی در ترکیبات آن‌ها نهفته است: در بلوک های سیمانی سنگین از شن و ماسه به عنوان سنگ‌دانه‌های اصلی استفاده می‌شود، در حالی که در بلوک های سیمانی سبک، این سنگ‌دانه‌های سنگین با سبک‌دانه‌های معدنی یا صنعتی جایگزین می‌شوند. این جایگزینی، علاوه بر کاهش وزن، خواص فیزیکی دیگری مانند عایق‌بندی را نیز بهبود می‌بخشد.
ترکیبات اصلی بلوک های سیمانی سبک:
ترکیب دقیق بلوک‌های سیمانی سبک می‌تواند بسته به نوع سبک‌دانه مورد استفاده و شرکت تولیدکننده متفاوت باشد، اما به طور کلی شامل موارد زیر است:
- سیمان: اصلی‌ترین جزء بتن و بلوک های سیمانی است که وظیفه چسبانندگی و ایجاد استحکام را بر عهده دارد. انواع مختلفی از سیمان پرتلند (مانند پرتلند معمولی، پوزولانی، سرباره‌ای و آهکی) می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.
- سبک‌دانه‌ها: این‌ها جایگزین شن و ماسه سنگین می‌شوند و عامل اصلی سبکی بلوک هستند. رایج‌ترین سبک‌دانه‌ها عبارتند از:
- پوکه معدنی (پومیس/اسکوریا): سنگ‌های آتشفشانی متخلخل با وزن مخصوص پایین.
- پوکه صنعتی (لیکا): دانه‌های رسی منبسط شده که در کوره با دمای بالا پخته می‌شوند و ساختار متخلخل و سبک پیدا می‌کنند.
- پرلیت منبسط شده: از حرارت دادن سنگ پرلیت خام به دست می‌آید و بسیار سبک و متخلخل است.
- خاکستر بادی (Fly Ash): یک محصول جانبی نیروگاه‌های حرارتی که می‌تواند به عنوان پرکننده و کاهش‌دهنده وزن استفاده شود.
- آب: برای فعال کردن سیمان و ایجاد خمیر بتن ضروری است.
- افزودنی‌ها (اختیاری): ممکن است افزودنی‌های شیمیایی برای بهبود خواص خاصی مانند افزایش مقاومت، کاهش جذب آب، یا بهبود کارایی ملات استفاده شوند.
انواع بلوک های سیمانی سبک بر اساس سبک‌دانه:
گرچه همه آن‌ها “بلوک سیمانی سبک” نامیده می‌شوند، اما بر اساس نوع سبک‌دانه اصلی، می‌توانند خواص و کاربردهای کمی متفاوت داشته باشند:
- بلوک های پوکه‌ای (با پوکه معدنی): از ترکیب سیمان و پوکه معدنی (پومیس یا اسکوریا) تولید می‌شوند. این بلوک‌ها سبک هستند و عایق حرارتی و صوتی مناسبی ارائه می‌دهند.
- بلوک‌های لیکا (با پوکه صنعتی): با استفاده از سبک‌دانه‌های رسی منبسط شده (لیکا) ساخته می‌شوند. این بلوک‌ها نیز سبک و دارای خواص عایق‌بندی خوبی هستند.
- بلوک های پرلیت: در تولید آن‌ها از پرلیت منبسط شده استفاده می‌شود. این نوع بلوک‌ها معمولاً از سبک‌ترین انواع بلوک سیمانی محسوب می‌شوند و عایق حرارتی و صوتی فوق‌العاده‌ای دارند.
- بلوک‌های فوم‌بتن (CLC – Cellular Lightweight Concrete): در این بلوک‌ها، حباب‌های هوا با استفاده از فوم یا مواد شیمیایی در مخلوط سیمان و ماسه بادی ایجاد می‌شوند. این بلوک‌ها نیز بسیار سبک و عایق هستند. (گاهی به عنوان نوعی بلوک سیمانی سبک دسته‌بندی می‌شوند)
- بلوک های AAC (هبلکس/سیپورکس): اگرچه از نظر فنی یک نوع بتن سبک گازی هستند و نه صرفاً “سیمانی سبک” به معنای سنتی، اما به دلیل سبکی و خواص عایق‌بندی فوق‌العاده، اغلب در کنار بلوک‌های سیمانی سبک مورد بحث قرار می‌گیرند و به عنوان یکی از پیشروترین مصالح سبک ساختمانی شناخته می‌شوند. (مواد اولیه شامل سیلیس، آهک، سیمان و پودر آلومینیوم است).
ویژگی‌ها و مزایای بلوک‌های سیمانی سبک:
- کاهش وزن سازه: مهمترین مزیت است که منجر به کاهش بار مرده ساختمان، کاهش ابعاد فونداسیون و افزایش مقاومت در برابر زلزله می‌شود.
- عایق حرارتی: به دلیل وجود فضای خالی و هوای محبوس در سبک‌دانه‌ها، این بلوک‌ها رسانایی حرارتی پایینی دارند و به کاهش مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش کمک می‌کنند (رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان).
- عایق صوتی: ساختار متخلخل آن‌ها باعث جذب امواج صوتی و کاهش انتقال صدا می‌شود، که به ایجاد فضایی آرام‌تر کمک می‌کند.
- مقاومت در برابر آتش: بسیاری از سبک‌دانه‌ها (مانند پوکه و پرلیت) مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند و بلوک های سبک سیمانی نیز عموماً در برابر آتش‌سوزی مقاوم هستند.
- سهولت در اجرا: به دلیل وزن کمتر، حمل و نقل و نصب آن‌ها آسان‌تر است که منجر به افزایش سرعت دیوارچینی و کاهش هزینه‌های دستمزد می‌شود.
- کاهش مصرف ملات: ابعاد دقیق‌تر و سطح صاف‌تر برخی از این بلوک‌ها (مانند AAC) می‌تواند مصرف ملات را کاهش دهد.
- قابلیت برش‌پذیری و شیارزنی: به راحتی می‌توان آن‌ها را برش داد و شیار زد، که نصب تاسیسات برقی و مکانیکی را تسهیل می‌کند.
- دوام و پایداری: مقاومت مناسب در برابر رطوبت، یخ‌زدگی و عوامل شیمیایی، طول عمر بالایی برای سازه فراهم می‌کند.
معایب بلوک های سیمانی سبک:
- مقاومت فشاری: بسته به نوع سبک‌دانه و طرح اختلاط، مقاومت فشاری آن‌ها ممکن است کمتر از بلوک‌های سیمانی سنگین باشد، بنابراین غالباً برای دیوارهای غیرباربر استفاده می‌شوند. (هرچند برخی انواع مانند AAC مقاومت فشاری خوبی دارند.)
- قیمت اولیه: ممکن است قیمت هر واحد بلوک سیمانی سبک نسبت به بلوک سیمانی سنگین بیشتر باشد، اما در بلندمدت به دلیل صرفه‌جویی در هزینه‌های حمل، انرژی و فونداسیون، اقتصادی‌تر خواهد بود.
- نیاز به چسب یا ملات خاص: برخی از این بلوک‌ها (مانند AAC) برای نصب نیاز به چسب یا ملات مخصوص دارند.
- تولید گرد و غبار: در هنگام برشکاری ممکن است گرد و غبار ایجاد شود.
نتیجه‌گیری:
بلوک های سیمانی سبک با توجه به مزایای متعدد خود در زمینه سبک‌سازی، عایق‌بندی و سرعت اجرا، به انتخابی محبوب در صنعت ساختمان‌سازی تبدیل شده‌اند. انتخاب نوع مناسب این بلوک‌ها بستگی به نیازهای خاص پروژه، بودجه، و الزامات سازه‌ای و عایق‌بندی دارد
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.